I.  BỐ CỤC CỦA LUẬTLUẬT PHÒNG, CHỐNG MA TÚY NĂM 2021

    Luật Phòng, chống ma túy năm 2021(gồm 8 Chương và 55 Điều) cụ thể:

    - Chương INhững quy định chung,gồm 05 Điều (từ Điều 01 đến Điều 05) quy định về: Phạm vi điều chỉnh; Giải thích từ ngữ; Chính sách của Nhà nước về phòng, chống ma túy; Chính sách của Nhà nước về phòng, chống ma túy;Nguồn tài chính cho phòng, chống ma túy; Các hành vi bị nghiêm cấm.

    - Chương II Trách nhiệm phòng, chống ma túy,gồm 06 Điều (từ Điều 6 đến Điều 11) quy định về: Trách nhiệm của cá nhân, gia đình; Trách nhiệm của cơ quan nhà nước; Trách nhiệm của cơ sở giáo dục; Trách nhiệm của cơ quan báo chí; Trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận và tổ chức khác; Cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy.

    - Chương III Kiểm soát hoạt động hợp pháp liên quan đến may túy,gồm 10 Điều (từ Điều 12 đến Điều 21) quy định về: Các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; Kiểm soát hoạt động nghiên cứu, giám định, sản xuất chất ma túy, tiền chất; Kiểm soát hoạt động vận chuyển chất ma túy, tiền chất; Kiểm soát hoạt động liên quan đến thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất, nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc; Kiểm soát hoạt động liên quan đến thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất; Kiểm soát hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu, tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập, quá cảnh chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất, nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc; Lập hồ sơ các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy;Kiểm soát hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy vì mục đích quốc phòng, an ninh; Kiểm soát thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất vì mục đích sơ cứu, cấp cứu trong cuộc hành trình, du lịch quốc tế, điều trị bệnh cho bản thân người nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh; Xử lý chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất, nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc, thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất thu giữ trong vụ việc vi phạm pháp luật.

- Chương IV Quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy,gồm 05 Điều (từ Điều 22 đến Điều 26) quy định về: Xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể; Quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy; Trách nhiệm của người sử dụng trái phép chất ma túy;Trách nhiệm của gia đình, cơ quan, tổ chức, cộng đồng trong quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy; Lập danh sách người sử dụng trái phép chất ma túy.

- Chương V Cai nghiện ma túy, gồm 17 Điều (từ Điều 27 đến Điều 43) quy định về: Xác định tình trạng nghiện ma túy, Các biện pháp cai nghiện ma túy;Quy trình cai nghiện ma túy; Cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng; Cai nghiện ma túy tự nguyện tại cơ sở cai nghiện ma túy; Đối tượng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; Cai nghiện ma túy cho người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi; Lập hồ sơ đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi; Cơ sở cai nghiện ma túy công lập; Cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện; Áp dụng biện pháp cai nghiện ma túy cho người Việt Nam bị nước ngoài trục xuất về nước do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy; người nước ngoài nghiện ma túy sinh sống tại Việt Nam; Cai nghiện ma túy cho người bị tạm giam, phạm nhân, trại viên cơ sở giáo dục bắt buộc, học sinh trường giáo dưỡng; Miễn chấp hành thời gian còn lại trong quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi đang cai nghiện ma túy bắt buộc; Quản lý sau cai nghiện ma túy tại nơi cư trú; Biện pháp can thiệp giảm tác hại đối với người sử dụng trái phép chất ma túy và người nghiện ma túy; Trách nhiệm của gia đình người nghiện ma túy, cộng đồng; Lập danh sách người nghiện ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy.

    - Chương VI Quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy, gồm 07 Điều (từ Điều 44 đến Điều 50) quy định về:Nội dung quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy; Trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy; Trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy; Trách nhiệm của Bộ Công an; Trách nhiệm của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội; Trách nhiệm của Bộ Quốc phòng; Trách nhiệm của Bộ Y tế; Trách nhiệm của Bộ Tài chính.

    - Chương VIIHợp tác xã quốc tế về phòng, chống ma túy,gồm 03 Điều (từ Điều 51 đến Điều 53) quy định về:Nguyên tắc trong hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy; Chính sách hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy; Chuyển giao hàng hóa có kiểm soát.

    Chương VIII Điều khoản thi hành, gồm 02 Điều (từ Điều 51 đến Điều 53) quy định về: Hiệu lực thi hành; Quy định chuyển tiếp

    II. NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN VÀ ĐIỂM MỚI CỦA LUẬT PHÒNG, CHỐNG MA TÚY NĂM 2021

    So với Luật hiện hành, Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 có một số điểm mới chủ yếu như sau:

    1. Các quy định đã thể hiện rõ quan điểm về kiểm soát chặt chẽ các hoạt động có liên quan đến ma túy, tiền chất (tại chương III) và quản lý chặt chẽ người sử dụng trái phép ma túy ngay từ lần phát hiện đầu tiên (tại chương IV).

    2. Quy định cụ thể trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân, gia đình, cộng ‘n;đồng trong phòng, chống ma túy. Bổ sung quy định xác định rõ các cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy và nguyên tắc phối hợp giữa các cơ quan này (tại chương II).

    3. Bổ sung quy định để quản lý chặt chẽ người sử dụng trái phép chất ma túy và người nghiện ma túy:

    - Người sử dụng trái phép chất ma túy bị lập danh sách và được quản lý, theo dõi, hỗ trợ… trong thời hạn 01 năm bởi Ủy ban nhân dân cấp xã. Quy định rõ việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy không phải là biện pháp xử lý vi phạm hành chính (Điều 23);

    - Người nghiện ma túy trong thời hạn cai nghiện ma túy hoặc điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế mà bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy thì bị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc (Điều 32);

    - Người hoàn thành cai nghiện ma túy (tự nguyện, bắt buộc), người hoàn thành điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế phải chịu sự quản lý sau cai nghiện ma túy tại nơi cư trú;

    - Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, trong thời hạn chịu sự quản lý sau cai nghiện ma túy mà tái nghiện thì bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

    4. Bổ sung quy định các trường hợp phải xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể và xác định tình trạng nghiện ma túy nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho công tác phân loại, quản lý đối tượng và việc áp dụng các biện pháp quản lý, cai nghiện phù hợp.

    5. Đối với cai nghiện ma túy:

    - Bổ sung quy định cho phép người lần đầu được xác định là nghiện ma túy có quyền lựa chọn biện pháp cai nghiện ma túy phù hợp (hoặc cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế) (Điều 27);

    - Bổ sung quy định nhằm linh hoạt hơn khi lựa chọn biện pháp cai nghiện ma túy có thể thực hiện tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập hoặc tại cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện (Điều 31, 35);

    - Bổ sung các quy định nhằm nâng cao tính khả thi, hiệu quả của các biện pháp cai nghiện ma túy thông qua việc quy định rõ các giai đoạn của quy trình cai nghiện ma túy (Điều 29); quyền và trách nhiệm của cơ sở cai nghiện ma túy, tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình và cộng đồng (Điều 35, 36) và chính sách của Nhà nước hỗ trợ kinh phí cai nghiện ma túy tự nguyện (khoản 3 Điều 30);